Terapia NDT – Bobath to nowoczesna terapia neurorozwojowa wykorzystywana w pracy z dziećmi od pierwszych dni życia.

Oparta jest o wstępną wnikliwą analizę, obserwację pacjenta i dostrzeżenie problemów, które w terapii będą wymagały korekty.

service-6

Terapia metodą NDT Bobath u profesjonalisty!

Dla kogo?

Wykorzystujemy ją w terapii:

  • opóźnionego rozwoju psychoruchowego,
  • obniżonego napięcia mięśniowego
  • asymetrii ułożeniowej
  • zaburzeniu wzorców ruchowych
  • Mózgowym Porażeniu Dziecięcym
  • i wielu innych…

„Usprawnianie może pomóc dziecku w rozwinięciu jego potencjalnych możliwości funkcjonalnych. Jeżeli zostanie rozpoczęte wystarczająco wcześnie, zanim nieprawidłowe wzorce posturalne i motoryczne utrwalą się, to istnieje możliwość rozwoju prawidłowej organizacji kontroli ruchu”. – Berta Bobath

Metoda NDT – Bobath ( NeuroDevelopmental Treatment – Bobath) jest to metoda neurorozwojowa pozwalająca na rehabilitowanie dzieci jak i dorosłych. Patrzy ona na pacjenta całościowo biorąc pod uwagę jego indywidualne możliwości. Metodę zaczęli rozwijać w latach czterdziestych Karel i Berta Bobath, którzy wnikliwie obserwowali i porównywali prawidłowy rozwój psychomotoryczny jak i nieprawidłowy. Dostrzegli że na drodze rozwoju stają czasem przeszkody, którym jedno niemowlę, dziecko nie może sprostać natomiast drugie bez problemu sobie z nim radzi. Opracowali oni studium zachowań rozwojowych, które pozwala na określenie dojrzałości OUN. Kiedy wiemy na jakim etapie jest OUN u dziecka możemy w porę wykryć patologiczne wzorce ruchowe i zaplanować postępowanie rehabilitacyjne. W metodzie tej poprzez określone wzorce prawidłowe nakierowuje się dziecko do prawidłowej aktywności jednocześnie wyhamowując aktywność patologiczną. Wzorce ruchowe wdraża oczywiście terapeuta, ale równie ważne o ile nie ważniejsze jest uświadomienie rodziców o ich aktywnej roli w usprawnianiu. Usprawnianie to ma być wdrażane między innymi przez prawidłowo prowadzone czynności pielęgnacyjne u dziecka. Ćwiczenia usprawniające są dostosowywane do pacjenta a wraz z jego postępami modyfikowane. Ćwiczenia mają być utylitarne i prowadzić do umiejętności wykonywania codziennych czynności.

Postawa ciała

umiejętność zachowania równowagi

W terapii NDT – Bobath zwraca się uwagę na postawę ciała kontrolowanie jej oraz na umiejętność zachowania równowagi ciała, to one mają być wyjściem do realizowania zadań oraz wzorców ruchowych. Elementem kluczowym w utrzymywaniu prawidłowej postawy jak utrzymywaniu równowagi jest napięcie mięśniowe. To ono musi być na tyle silne aby przeciwdziałać sile grawitacji ale i na tyle niskie aby umożliwić płynne wykonywanie ruchu. Prawidłowe napięcie utrzymanie go i kontrolowanie jest koniecznym do prawidłowego rozwoju ruchowego. To z tym elementem starają sobie poradzić terapeuci na swoich sesjach to znaczy tonizować napięcie zwiększone a regulować i stymulować napięcie obniżone.

alignleft

Napięcie mięśniowe może ulegać zmianom pod wpływem czynników takich jak:

  • grawitacja
  • pozycja wyjściowa pacjenta
  • bodźce wzrokowe, słuchowe
  • ból
  • strach
  • aktywność pacjenta podczas ćwiczeń
  • lokalizacja punktów kluczowych podczas ćwiczeń
  • szybkość i dokładność wykonywania zadania ruchowego

Terapia NDT – Bobath kładzie duży nacisk na zachowanie prawidłowej postawy ciała statycznie jak i dynamicznie powodując wychylenia od pozycji ustalonej, początkowej, kontrolując punkty kluczowe, które to odpowiedzialne są za układ posturalny, który odpowiada za pracę danego wzorca ruchowego. Prawidłowa postawa i jej kontrola zależne są od zachowania LINIOWOŚĆI ( alignment ) w koncepcji NDT. Liniowość, jej pojęcie jak podają ( Shumway – Cook & Horak, 1992 ) to:

„Alignment jest to aktywne ustawienie poszczególnych segmentów ciała w osi w stosunku do płaszczyzny podparcia i działającej siły grawitacji, a także poszczególnych jego części względem siebie, adekwatnie do wykonywanego zadania, z wykorzystaniem prawidłowych synergii i sekwencji ruchu„

Punkty kluczowe to jak mówliliśmy części ciała, do których zaliczamy takie jak :

  • głowa
  • szyja
  • tułów
  • obręcz barkowa i kończyny górne
  • obręcz biodrowa i kończyny dolne

Terapia NDT jest terapią funkcjonalną, której nadrzędnym celem jest funkcjonalne wykorzystanie wzorców posturalnych i motorycznych. Skupia się ona poza tym na:

  • budowaniu liniowości
  • utrzymaniu pełnego zakresu w stawach ( zapobieganiu przykurczom
  • ułatwianie prawidłowych wzorców funkcjonalnych
  • torowanie automatycznych reakcji nastawczych i reakcji równoważnych podczas pracy punktami kluczowymi
  • umiejętność utrzymywania ciężaru ciała po stronie obciążonej czyli wydłużonej
  • hamowaniu nieprawidłowej aktywności odruchowej
  • utrzymaniu i kontrolowaniu środka ciężkości

Rozpoczęcie terapii metodą NDT poprzedzone jest tzw. przygotowaniem do ruchu, które to obejmuje:

  • aktywowanie poszczególnych stawów – prowadzone w ramach profilaktyki przeciwko przykurczom jako wtórnym zjawiskom będącym następstwem występowania zaburzeń w napięciu mięśniowym i zaburzeń na poziomie posturalnym. Aktywizowanie to należy prowadzić tak aby nie zaburzać funkcjonowania innych elementów posturalnych
  • przygotowanie sensoryczne – które opiera się o zaangażowanie do pracy różnego rodzaju czucia:
propriocepcji – polega ono na nauczeniu dziecka prawidłowego odczuwania przestrzeni oraz własnego ciała jego ciężaru, otaczających rzeczy, płaszczyznę podparcia, układu poszczególnych części ciała wobec siebie,
czucia powierzchniowego – polega to na przyzwyczajeniu dziecka do dotyku poprzez stopniowanie jego siły i zakresu. Często dziecko z mózgowym porażeniem jest nadwrażliwe na dotyk także należy stopniowo przyzwyczaić jego: dłonie, barki, głowę stopy do terapeutycznego dotyku.

Po wstępnie wykonanych czynnościach terapeuta przechodzi do wykonywania technik manipulacyjnych punktami kluczowymi realizując cele funkcjonalne wyhamowując nieprawidłowe wzorce a torując automatyczne reakcje posturalne (równoważne i nastawcze)

Poniżej przedstawiam techniki opracowane przez Bobathów (Z. Szwiling 2010 Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja):
TAPPING
Pressure Tapping

  • występuje z trakcją, przenoszeniem ciężaru ciała i dociskiem punktów kluczowych proksymalnych w kierunku środka ciała, w celu aktywizowania nięśni agonistów i antagonistów
  • jest to bardzo silna stymulacja sensomotoryczna, podnosząca napięcie mięśniowe w częściach proksymalnych ciała, w celu utrzymania aktywnej kontroli postawy
  • Technikę tę stosuje się dla pacjentów hipotonicznych, z atetozą i ataksją

Inhibitory Tapping

  • zapoczątkowuje prawidłowe wzorce postawy i ruchu
  • występuje w połączeniu z trakcją i pressure
  • pozwala pacjentowi na świadome kontrolowanie własnej aktywności
  • odpowiednia pozycja terapeuty względem pozycji wyjściowej pacjenta jest już początkiem Inhibitory Tapping
  • technika stosowana we wszystkich typach MPD

stosujemy po Inhibitory Tapping

  • jest to bardzo silna stymulacja czuciowa, prowadzona wzdłuż przebiegu włókien mięśniowych i zgodnie z kierunkiem prowadzonego ruchu
  • podnosi napięcie mięśniowe pacjenta w sytuacji, gdy pacjent traci je podczas wykonywanej aktywności
  • bardzo ważna technika aktywnej kontroli ruchu i postawy w przypadku, gdy pacjent nie wie, jak zainicjować ruch lub zaktywizować synergie mięśniowe w celu realizacji zadania
  • bodziec wychodzący musi być zawsze zgodny z kierunkiem ruchu
  • Stosuje się przede wszystkim dla pacjentów hipotonicznych. Należy stosować uważnie, aby nie wzmagać spastyczności lub nie doprowadzić do sztywności
  • rozwija u pacjenta naprzemienną pracę
  • jest kontynuacją Pressure Tapping
  • stosowany tylko wtedy, gdy pacjent jest w stanie kontrolować postawę swojego ciała i w celu nauczenia go aktywizacji mięśni
  • równoważy pracę agonistów i antagonistów
  • u pacjentów ze spastycznością pozwala na rozwijanie reakcji równoważnych
  • przygotowuje do Placing
  • stosowana dla pacjentów z hipotonią, atetozą i ataksją
  • pozwala na utrzymanie liniowości, w poszczególnych segmentach ciała, adekwatnie do płaszczyzny podparcia czy realizowanego zadania
  • pozwala na zwiększenie zakresu ruchu, wykorzystywanego następnie w motoryce dowolnej
  • pozwala pacjentowi na własną kontrolę ruchu w każdym jego zakresie
  • uczy pacjenta lokalizacji jego poszczególnych części ciała oraz ich położenia w przestrzeni
  • buduje schemat ciała
  • stosowany dla wszystkich postaci MPD
  • wpływa na regulacje napięcia mięśniowego
  • zwiększa swobodę i zakres wykonywanego ruchu
  • stosowana dla wszystkich postaci MPD
  • zawsze występuje z elongacją i przenoszeniem ciężaru ciała
  • wpływa na normalizację napięcia mięśniowego
  • stosowana dla wszystkich postaci MPD
  • jest bodźcem zewnętrznym, wprowadzanym przez terapeutę w ciało pacjenta przez stawy. Umożliwia w ten sposób pacjentowi bardzo dokładne odczucie aktywnej pozycji wyjściowej, w celu realizacji zaplanowanego wzorca ruchowego
  • informuje o przyjęciu prawidłowego wzorca postawy oraz liniowości w stosunku do płaszczyzny podparcia i realizowanego zadania
  • stosowany do wszystkich postaci MPD
  • utrzymanie środka ciężkości ciała w obrębie płaszczyzny podparcia przed wykonaniem ruchu, w trakcie i po
  • utrzymanie ciężaru ciała na stronie obciążonej – wydłużonej
  • stosowany dla wszystkich postaci MPD
  • Transfer środka ciężkości w trakcie realizacji funkcji i w zmieniających się warunkach środowiskowych oraz przy działającej sile grawitacji, z dostosowaniem wielkości płaszczyzny podparcia
  • Ruch prowadzony we wszystkich płaszczyznach, zgodnie z siłą grawitacji i przeciwko niej
  • Stosowany dla wszystkich postaci MPD